بسیاری از دوستانی که به کارایا مراجعه میکنند، همیشه این سؤال را از ما میپرسند که تفاوت سرمایهگذاران نیکاندیش با سایر صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر چیست. حتی بسیاری از دوستان ما را یک صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر میدانند. به نظر میرسد دانستن تفاوتهای این دو نهاد میتواند در تصمیمگیری بسیاری از استارتاپها برای درخواست جذب سرمایه تأثیرگذار باشد.
تفاوتهای ماهیتی
یکی از اساسیترین تفاوتها میان گروه سرمایهگذاران نیکاندیش و صندوقها و نهادهای سرمایهگذاری خطرپذیر در نوع ارکان تشکیلدهنده و نحوه مدیریت این دو است. در حالی که صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر معمولا شرکتهایی خصوصی هستند که سرمایه خود را از منابع تأمین مالی بزرگ مانند بانکهای سرمایهگذاری، شرکتهای خصوصی بزرگ، صندوقهای بازنشستگی و ... دریافت میکنند و سرمایهی آنان را در این راستا صرف میکنند. معمولاً به صاحبان سرمایه، Limited Partner و به تیم مدیریتی صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر General Partner میگویند. اما گروه سرمایهگذاران نیکاندیش متشکل از فرد فرد سرمایهگذاران است که در کنار یکدیگر به صورت گروهی و جمعی مشارکت مینمایند و خود با سرمایه خودشان تصمیم میگیرند که روی استارتاپی سرمایهگذاری بنمایند یا نه.
همچنین در حالی که تیم مدیریتی صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر، متشکل از متخصصین مالی و بازار سرمایه است، گروه سرمایهگذاران نیکاندیش، متشکل از کارآفرینانی است که خود گرم و سرد روزگار چشیدهاند و امروز با اتکا به تجربیات متعدد خود در گذشته، میتوانند کارآفرینان موفق را شکار کنند.
حجم سرمایهگذاری
عموماً صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر با مبالغ بالاتری روی استارتاپهای سرمایهگذاری میکنند. این عدد در ایران تقریبا از یک میلیارد تومان شروع میشود. البته هستند صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیری که اصطلاحاً مایکرو وی سی نامیده میشوند و روی مبالغ کمتر نیز سرمایهگذاری مینمایند. این در حالی است که سرمایهگذاران نیکاندیش در ایران روی مبالغی بین ۱۰۰ میلیون تومان تا ۸۰۰ میلیون تومان سرمایهگذاری میکنند.
مرحله سرمایهگذاری
سرمایهگذاران نیکاندیش معمولاً در پرریسکترین مرحله سرمایهگذاری وارد میشوند و تلاش میکنند مانند فرشته نجاتی برای استارتاپ در دره مرگ باشند. معمولاً دره مرگ بین مرحله بذری و مراحل ابتدایی عرضه محصول استارتاپ به بازار است. در عین حال سرمایهگذاران خطرپذیر در مراحلی با ریسک کمتر مانند رشد اولیه و یا حتی گسترش سرمایهگذاری جدی میکنند.
میزان درگیری در ساختار سهام و مدیریت استارتاپ
سرمایهگذاران نیکاندیش معمولاً درصدهای بالایی از استارتاپ دریافت نمیکنند. این سرمایهگذاران معمولاً از دور دستی بر آتش دارند و با اخذ یک کرسی هیئت مدیره و با راهنماییهایشان تلاش میکنند، به کارآفرین کمک کنند تا ارزش سهامی که خریداری نمودند را بالا برند. این در حالی است که سرمایهگذاران خطرپذیر میزان تأثیرگذاری بیشتری در امور مدیریتی کسبوکارها دارند. شاید این امر برای استارتاپی که در مراحل ابتدایی رشد است قابل تلمل بوده و پیشنهاد ما این است که استارتاپها در این مراحل با هوشمندی سهام خود را در معرض فروش قرار دهند.
انگیزهها
برای یک صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر، پیدا کردن بهترین کسبوکارها و کمک به رشد آنها و کسب درآمدهای هنگفت مسئله اصلی است. اما برای سرمایهگذاران نیکاندیش، انگیزه آنها کمی متفاوت است و میتوان آن را به نوعی مسئولیت اجتماعی دانست که نسل پیشین کارآفرینان بر دوش خود احساس میکنند تا کارآفرینی در نسل جدید رونق بگیرد.
سخن آخر
به طور خلاصه میتوان گفت، سرمایهگذاران نیکاندیش، گروهی از کارآفرینان نسل گذشته هستند که امروز دور هم گرد آمدهاند تا با هدف توسعه کارآفرینی، نوآوری و همچنین درآمدزایی، با سرمایهگذاریهایی بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومانی به استارتاپهایی کمک کنند که در مراحل ابتدایی رشد و دره مرگ قرار دارند. سرمایهگذاران نیکاندیش از دور در کنار استارتاپها هستند تا بتوانند درآمدزایی کنند و به افزایش ارزش سهام آنها در استارتاپ بینجامد، اما خود را درگیر تصمیمات اجرایی کسبوکار نمیکنند.
این در حالی است که صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر، متشکل از متخصصان سرمایهگذاری است که با سرمایه نهادهای مالی با هدف حداکثر سازی سود صاحبان سرمایه خود تلاش میکنند بهترین استارتاپهایی که در حال طی نمودن مراحل رشد و گسترش هستند را شناسایی نمایند و با سرمایهای بیش از ۱ میلیارد تومان، سهامی با داشتن حق رأی هیئتمدیره دریافت کنند و کسبوکار را به سویی هدایت کنند که بیشترین منافع را ایجاد میکند.